Chị là giảng viên Đại học Dược Hà Nội, sau 7 năm miệt mài nghiên cứu đã tìm ra chất dẫn mới giúp ngăn chặn bệnh suy giảm trí nhớ (Alzheimer), hiện nay trên thế giới chưa tìm ra thuốc chữa căn bệnh được coi là nỗi ám ảnh tuổi già.
Chứng kiến tỷ lệ người cao tuổi bị "bệnh lẫn" ngày càng nhiều mà chưa có loại thuốc nào điều trị được, tiến sĩ Trần Phương Thảo (33 tuổi, giảng viên Bộ môn Hóa dược, Đại học Dược Hà Nội) luôn trăn trở phải làm điều gì đó để giúp những bệnh nhân này thoát khỏi căn bệnh Alzheimer.
Alzheimer là căn bệnh suy giảm chức năng của não bộ, hiện nay trên thế giới chưa tìm ra phương pháp điều trị tận gốc căn bệnh này mà chỉ có thể điều trị được các triệu trứng, tức là làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ và nhận thức của bệnh nhân.
Chị Thảo cho biết, ý tưởng về một loại thuốc có thể điều trị tận gốc Alzheimer được hình thành trong đầu từ giai đoạn chị làm luận án tiến sĩ tại Hàn Quốc năm 2011. Lúc đầu chị cũng hơi băn khoăn vì hướng đi này sẽ gặp nhiều khó khăn là bởi nhiều nước phát triển được đầu tư nhiều trang thiết bị hiện đại nhưng vẫn chưa tìm ra thuốc cho bệnh này. Chị thầm nghĩ "nếu có người tìm ra chắc chắn họ sẽ được giải Nobel".
Với mong muốn tìm ra thuôc điều trị Alzheimer, sau khi về nước từ năm 2015 đến nay chị đã miệt mài theo đuổi hướng nghiên cứu này. Trải qua vô số lần thí nghiệm, phân tích cuối cùng chị cũng đã tìm ra một số chất dẫn có khả năng gây ức chế enzyme Glutaminyl cyclase - một trong những tác nhân gây bệnh Alzheimer.
Tuy nhiên, chị Thảo cũng cho biết từ nghiên cứu ra một hoạt chất tiềm năng trong phòng thí nghiệm rồi đem ứng dụng vào thực tế điều trị là cả một chặng đường dài, bởi còn có nhiều giai đoạn và các yếu tố cần thiết như thời gian, kinh phí, cơ sở vật chất, quy định pháp luật...
Khi một hoạt chất mới được tìm ra sẽ được thử nghiệm vitro (thử nghiệm trong ống nghiệm, ngoài cơ thể sống), sau đó là trên chuột, thỏ... Chỉ tới khi có hiệu quả nhât định và tính an toàn thì mới định hướng nghiên cứu trên cơ thể con người.
Chia sẻ về những khó khăn gặp phải, nữ tiến sĩ cho biết làm khoa học đã khó, nhưng với phụ nữ càng khó hoăn vì không những phải làm tốt công việc nghiên cứu mà còn phải làm tròn bổn phận của người phụ nữ trong gia đình. Chị kể có hôm rời phòng thì nghiệm thì trời đã khuya, về tới nhà thì con đã ngủ, có nhiều lần thí nghiệm các chất dẫn thất bại khiến chị nản chí, nhưng cũng may là nhờ sự động viên của gia đình đã giúp chị vượt qua tất cả.
Nhờ sự nỗ lực không mệt mỏi, năm 2017, chị nhận được học bổng nhà khoa học tài năng do Hội đồng giải thưởng quốc tế L’Oreal -UNESCO vì sự phát triển của phụ nữ trong khoa học trao tặng.
"Nếu nghiên cứu của tôi và đồng nghiệp trong quá trình thực hiện chưa thể thành thuốc thì nó sẽ là kinh nghiệm để tôi tiếp tục công việc và vươn tới thành công ở chặng đường tiếp theo”, chị Thảo nói và nhắn nhủ giới trẻ cần theo đuổi đam mê đến cùng.
Có lẽ sự kiện một nữ khoa học gia đầu tiên trên thế giới là người Việt tìm ra chất dẫn có khả năng điều trị bệnh Alzheimer không chỉ là tin vui đối với những bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ mà còn là niềm tự hào của nền y học nước nhà, hi vọng các cơ quan chức năng sẽ tạo điều kiện để giúp chị hiện thực nghiên cứu này một cách nhanh nhất để những thành quả của chị sẽ sớm đến được với các bệnh nhân.
