1. Đau đầu mạn tính là gì?

Đau đầu mạn tính chỉ tình trạng đau đầu xuất hiện thường xuyên diễn ra hằng ngày. Thời gian cơn đau kéo dài khoảng hơn 15 ngày trong một tháng và xảy ra như vậy ít nhất trong 3 tháng liên tiếp và không có liên quan đến các bệnh lý khác.

Bệnh đau đầu mạn tính là bệnh gây ra nhiều khó chịu nhất cho người bệnh, nguyên nhân phức tạp, khó kiểm soát. Giúp bệnh nhân điều trị tích cực ban đầu, kiểm soát được bệnh lâu dài, ổn định sẽ giúp thuyên giảm cơn đau, giảm tần suất tái phát.

Số người mắc bệnh đau đầu mạn tính trên thế giới ngày càng tăng

2. Nguyên nhân gây đau đầu mạn tính

Có rất nhiều nguyên nhân được tìm thấy ở những bệnh nhân mắc chứng đau đầu mạn tính trong đó bao gồm nguyên nhân nguyên phát và thứ phát. Bệnh thường xuất phát từ 3 cơ chế: đau do thụ cảm thể, đau do yếu tố thần kinh và do môi trường acid ngoại bào.

Nguyên nhân tiên phát:

- Migranie: rối loạn vận mạch hay còn gọi là hội chứng đau nửa đầu.
- Nhức đầu do căng thẳng, stress.
- Chứng đau vùng mặt do mạch máu và các loại đau dây tam thoa-thực vật khác.
- Đau các dây thần kinh sọ não và những loại đau đầu không xác định được.

Nguyên nhân thứ phát:

- Do chấn thương sọ não hoặc chấn thương vùng cổ.
- Do bệnh mạch máu trong và xung quanh não bao gồm đột quỵ.
- Do xảy ra bất thương nội sọ không do mạch máu.
- Do chất hoặc hội chứng cai: sử dụng thuốc đau đầu quá liều.
- Do nhiễm trùng như viêm màng não.
- Do rối loạn nội mô.
- Do bệnh lý sọ não, cổ, mặt, tai, xoang, răng, miệng hoặc bất kì cấu trúc nào của vùng sọ mặt.
- Do rối loạn tâm thần: trầm cảm, lo âu, mất ngủ.

Nguy cơ cao mắc bệnh đau đầu mạn tính

- Giới tính: gặp nhiều hơn ở nữ giới.
- Người bệnh trầm cảm.
- Người hay lo lắng, phiền muộn.
- Rối loạn giấc ngủ.
- Béo phì.
- Ngủ ngáy.
- Lạm dụng thuốc đau đầu, caffeine.
- Thường xuyên áp dụng các tư thế vật lý mà căng trên đầu và cổ.

3. Triệu chứng đau đầu mạn tính

Những dấu hiệu, triệu chứng đau đầu mạn tính thường kéo dài từ 15 - 30 ngày, tùy thuộc vào thời gian cơn đau dài hạn và ngắn hạn, trên và dưới 4 tiếng, bao gồm:

- Đau nửa đầu mạn tính: người có tiền sử đau nửa đầu kéo dài cơn đau hơn 8 ngày trong một tháng và trong ít nhất 3 tháng tiếp đó. Dấu hiệu có thê đau một hoặc cả hai bên đầu, cảm giác phậm phồng, đau nặng hơn nếu hoạt động thể chất thường xuyên. Cơn đau gây ra ít nhất một trong các tình trạng buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh.

- Đau đầu - căng thẳng mạn tính: đau cả hai bên đầu từ nhẹ đến vừa, cảm giác đau thắt chặt và chèn ép, không đau nặng hơn khi tham gia hoạt động thể chất, có thể đau hộp sọ.

- Đau liên tục mỗi ngày: xảy ra đột ngột, tái phát liên tục trong vòng 3 ngày sau khi thấy xuất hiện cơn đau đầu tiên và có ít nhất hai triệu chứng trong số các biểu hiện của cơn đau đầu - căng thẳng mạn tính ở trên.

- Đau nửa đầu liên tục: đau ảnh hưởng một bên đầu, ngày nào cũng gặp cơn đau đớn, mức độ đau từ vừa đến nặng, phản ứng với các loại thuốc làm giảm đau. Có thể kèm theo một số triệu chứng như rách hoặc đỏ mắt ở bên đầu bị ảnh hưởng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, rủ mí mắt, thu hẹp đồng tử, bồn chồn, lo lắng.

Cần đến cơ sở y tế nếu các cơn đa đầu có đặc điểm sau:

- Xảy đến đột ngột và nghiêm trọng.
- Kèm theo sốt, cứng cổ, lú lẫn, co giật, chứng song thị, khó phát ngôn, yếu, tê.
- Do vừa gặp phải chấn thương vùng đầu, cổ.
- Không thuyên giảm và nặng hơn mặc dù đã nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau.

Đau đầu mạn tính được chia làm 4 nhóm dựa theo thời gian xảy ra bệnh

4. Điều trị đau đầu mạn tính

Phương pháp chẩn đoán đau đầu mạn tính:

- Thăm khám triệu chứng lâm sàng.
- Kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc vấn đề thần kinh.
- Hỏi về tiền sử bệnh hoặc tai nạn gặp phải.
- Xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu có thể dùng.
- Chụp X-quang.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan).
- Chụp cộng hưởng từ MRI.

Phương pháp điều trị đau đầu mạn tính

Nguyên tắc điều trị:

- Tùy vào nguyên nhân, thể trạng và triệu chứng mắc phải của mỗi người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

- Điều trị cho bất kỳ bệnh đau đầu mạn tính tiềm ẩn hoặc điều kiện gây nhức đầu thường xuyên.

- Điều trị tập trung vào việc ngăn chặn cơn đau trước khi nó bắt đầu.

- Chỉ sử dụng thuốc theo đơn, không tự ý mua dùng.

Điều trị dự phòng:

- Khi bệnh nhân đã sẵn sàng, tùy theo tình trạng bệnh bác sĩ có thể khuyến cáo những loại thuốc có tác dụng cải thiện tốt nhưng có sự kiểm soát.

- Thuốc chống trầm cảm: Nortriptyline có tác dụng điều trị đau đầu kinh niên hoặc trị trầm cảm, lo âu và rối loạn giấc ngủ dẫn đến đau đầu mạn tính.

- Những loại thuốc điều trị bệnh cao huyết áp, ngăn ngừa đau nửa đầu.

- Nhóm thuốc chống động kinh.

- Thời kỳ đau đầu trầm trọng có thể sử dụng thuốc chống viêm không Steroid.

5. Phòng ngừa đau đầu mạn tính

Biện pháp tốt nhất là mỗi cá nhân tự chăm sóc cho bản thân với lối sống lành mạnh hằng ngày như:

- Tránh gây ra nhức đầu: hạn chế những căng thẳng, mệt mỏi trong cuộc sống và có cách để giữ tâm trạng ổn định, nếu có đau đầu xảy ra hãy lưu ý tự theo dõi bằng một cuốn sổ riêng để đánh giá.

- Không lạm dụng thuốc: không tự ý mua hay tăng liều, cần tham khảo ý kiến bác sĩ và đọc hướng dẫn kỹ trước khi dùng.

- Đảm bảo ngủ đủ giấc, ngủ sâu giấc: duy trì thời gian trung ngủ là 6-8 tiếng mỗi đêm.

- Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, không bỏ bữa.

- Hạn chế chất béo, hạn chế chất kích thích như bia, rượu, cafe, nước tăng lực,...

- Luyện tập thể dục, thể thao, vận động giúp cơ thể tăng cường sức kháng.

- Có thể thư giãn bằng yoga, thiền, nghe nhạc, đọc sách.

- Tuân thủ lời khuyên của bác sĩ trong quá trình điều trị bệnh đau đầu mạn tính.